Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΕΣΟΣΠΟΡΙΤΙΣΣΑ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ

 

 Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΕΣΟΣΠΟΡΙΤΙΣΣΑ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ

 

«Ένα ακόμη ταξίδι στον χρόνο έκανα σήμερα, για προσκύνημα στην Παναγία Μεσοσπορίτισσα, των Καλυβίων Θορικού. Και συγκεκριμένα, στη μεσαιωνική και βυζαντινή γειτονιά των «Εννέα Πύργων», μόλις ένα χιλιόμετρο δυτικά των Καλυβίων. Σε έναν υπέροχο τόπο, κατάφυτο από αμπέλια, ελιές και φιστικιές. Στην «Πατρίδα των Κούρων», καθώς εδώ βρέθηκαν τα γνωστά σε όλους αγάλματα των νέων και όμορφων ανδρών (που τοποθετούνταν συνήθως πάνω σε τάφους). Με δύο Κούρους να βρίσκονται σε Μόναχο και Νέα Υόρκη και τρεις Κούρους, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αθήνα».

 

Θεόδωρος Γκούμας.

 

 

Η Εκκλησία της Παναγίας γιορτάζει σήμερα, «Των Εισοδίων Της Θεοτόκου». Και πρόκειται για ένα μικρό θαύμα αρχιτεκτονικής του 11ου αιώνα, θεμελιωμένη μέσα σε ένα αμιγώς αγροτικό τοπίο, όπου βρίσκονται διάσπαρτα και άλλα μνημεία, καθώς και ερείπια. Στην λεγόμενη: «βυζαντινή γειτονιά, των Εννέα Πύργων». Όπου η βασιλική των Αγίων Ταξιαρχών, ο ναός του Αγίου Πέτρου κ.α. Στο τελευταίο Αρβανιτοχώρι, στην νότια πλευρά του Μεσογείτικου κάμπου, πριν κατηφορίσουμε για την θάλασσα. Στα Καλύβια, που μόνο καλύβια δεν είναι σήμερα, με τον τοπικό προσδιορισμό Θορικού, από τον αρχαίο δήμο, της Ακαμαντίδας φυλής, της αρχαίας Αθήνας.

 

Μεσοσπορίτισσα ονομάστηκε γιατί σήμερα που γιορτάζει, η σπορά βρίσκεται στην μέση. Αφού πραγματοποιείται τέλος του Νοεμβρίου, σε ετούτα τα μέρη. Οι πιστοί βράζουν διάφορα δημητριακά και όσπρια, το πολυσπόρια, και τα πηγαίνουν στην εκκλησία να ευλογηθούν. Έπειτα όλη η οικογένεια τρώει από αυτά και εύχεται καλή καρποφορία. Προσωπικά δεν είδα το έθιμο να επιβιώνει. Αντί αυτού, δημητριακά ζυμωμένα με μούστο από την περιοχή, απόλαυσα στον ξυλόφουρνο του «Παπασπύρου». Το έθιμο έχει ρίζες στην αρχαιότητα και συνδέεται με την Θεά Δήμητρα.

 

Σχετικά με τον περικαλλή ναό, θαυμάσαμε τον κομψότατο τρούλο, οκταγωνικό εξωτερικά και κυλινδροειδή εσωτερικά. Με οκτώ μονόλοβα, επιμήκη παράθυρα, καμπύλα γείσα, λίθινους κιονίσκους, στις ακμές και υδρορροές. Τυπικό τρούλο: αθηναϊκού τύπου. Eντυπωσιάστηκα από το πολύ φως, που εισβάλλει στο εσωτερικό, από τα λίγα παράθυρα και κυρίως, τον τρούλο. Παρατήρησα τις προσθήκες στο αρχικό οικοδόμημα, επί τουρκοκρατίας (παρεκκλήσι και νάρθηκας), καθώς και την πολεμίστρα αντί για παράθυρο, που χτίστηκε στην κόγχη του παρεκκλησίου, με τον άγνωστο τιμώμενο Άγιο.

 

Ταξίδεψα στον χρόνο των γενναίων, όπου η πίστη συναγωνιζόταν την βιοπάλη. Μέσα στις χωραφιές και τα λαγκάδια, κάτω από δένδρα και κλαδιά. Δίπλα σε ρυάκια και περάσματα. Στην φύση, που ως θεότητα την κατανόησε ο άνθρωπος και θέλοντας να της αποδώσει κατοικία μόνιμη, έχτισε εκεί, τέτοια σπουδαία οικοδομήματα. Για να έρθει με την σειρά του Το Θείο, όπως ταπεινά πιστεύω, να κατοικήσει εκεί. Να εμφυσήσει ιερότητα στον τόπο, ενέργεια στον χώρο και γαλήνη στον άνθρωπο, που ακόμη και σήμερα θα περάσει από εκεί.