ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΡΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ- Ο ΝΑΟΣ ΤΑΦΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΡΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ - Ο ΝΑΟΣ ΤΑΦΟΣ

 

«Είναι εκπληκτικό πως μπορεί βαδίζοντας σε σύγχρονους δρόμους, με καινούρια σχετικά κτίρια, να συνομιλούμε με την ιστορία. Να βρίσκουμε ζωντανούς μάρτυρες, του τόπου αλλά και των ανθρώπων που τον λάμπρυναν, πολλά-πολλά χρόνια πριν από εμάς. Όπως στο Κάτω Χαλάνδρι και την περιοχή Παναγίας Μαρμαριώτισσας. Όπου ένα μικρό ναΐδριο, έχει να διηγηθεί πολλά για τα χρόνια των Ρωμαίων, τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, την τουρκοκρατία αλλά και τα σύγχρονη εποχή του ελληνικού κράτους».

Θεόδωρος Γκούμας.

 

Πολυτελές ρωμαϊκό μαυσωλείο, αρχικά. Από πεντελικό μάρμαρο, φτιαγμένο ως ατομικός ή οικογενειακός τάφος, σπουδαίων προσώπων. Το οικοδόμημα φαίνεται πως ανήκε σε πλούσια οικογένεια της Φλύας. Ίσως και στον ίδιο Ηρώδη τον Αττικό, χωρίς όμως να είναι ο τάφος του. Που στην συνέχεια και με την επικράτηση του χριστιανισμού, στην περιοχή της Αττικής, αποτέλεσε τον ιδανικό χώρο για χρήση ως εκκλησία. Με την σχετική απομάκρυνση της σαρκοφάγου και την προσθήκη κόγχης στα ανατολικά, για ιερό.

Παλαιοχριστιανικής εκκλησιάς των Αγίων Αναργύρων, την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, σύμφωνα με τον Ορλάνδο. Στην οποία ενδεχομένως προστέθηκαν τοιχογραφίες πολύ αργότερα. Με χαρακτηριστικό την θολωτή οροφή και το μισοθαμμένο του δάπεδο-ανέκαθεν. Εκκλησάκι της Παναγίας Μαρμαριώτισσας, λόγω των πολλών σπαραγμάτων μαρμάρων, σε όλο τον γύρω χώρο, κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Από τις λίγες αρχαίες εκκλησίες, της Αττικής, που δεν παρέλειψαν να επισκεφτούν και να αποτυπώσουν οι περιηγητές της εποχής.

Που σήμερα βρίσκεται ερμητικά σφραγισμένη και παραγκωνισμένη, καθώς το σύγχρονο ιερατείο, ανέγειρε κοντά της νέο περικαλλή Ι. Ναό αφήνοντας την ταπεινή αυτή εκκλησιά, πίσω του. Χωρίς πρόσβαση, αφού περικλείεται από κάγκελα. Και άνευ δυνατότητας επίσκεψης. Να λοιπόν, πως ο τάφος ή οι τάφοι κάποιων (στον κύκλο του Έλληνα στην καταγωγή, Ηρώδη του Αττικού), Ρωμαίων πολιτών με την ανάλογη θρησκεία, έγιναν εκκλησία χριστιανική. Οι νεκροί εκδιώχθηκαν και αφανίστηκαν οι σοροί τους, ενώ πλήθη οπαδών της νέας θρησκείας, συνέρρευσαν ανά τους αιώνες εκεί, για να δοξάσουν τον τριαδικό Θεό.

Υπό την Αγιότητα των διδύμων Αναργύρων: Κοσμά και Δαμιανού. Ή την Παναγιότητα της Θεοτόκου Μαρίας. Ώσπου σήμερα, 18 αιώνες μετά, ο χώρος αυτός έχει πάρει πίσω τα πρότερα χαρακτηριστικά του. Έχει πλέον αρχίσει να ομοιάζει περισσότερο σαν τάφος, παρά ως ναΐδριο. Εκδικούμενος την δυναστική αλλαγή χρήσης του, μεταμορφώνεται σε αυτό που πάντοτε ήταν. Σαν μαυσωλείο αρχίζει να απομακρύνεται από τον κόσμο των ζωντανών και ποιός ξέρει; Μπορεί στο απώτερο μέλλον να μας αποκαλύψει εκεί γύρω και την ταυτότητα των αγνώστων σήμερα αρχικών του ενοίκων.