ΜΕ ΘΕΪΚΗ ΕΝΤΟΛΗ ΕΓΙΝΑΝ ΟΙ ΔΕΛΦΟΙ ΧΡΥΣΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΝΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

ΜΕ ΘΕΪΚΗ ΕΝΤΟΛΗ ΕΓΙΝΑΝ ΟΙ ΔΕΛΦΟΙ ΧΡΥΣΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΝΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

                                                                   

 

Αποτελεί τμήμα σεναρίου ντοκιμαντέρ, του Θεόδωρου Γκούμα, για τους Δελφούς και τον Παρνασσό. Σε παραγωγή  της AUDIO VISUAL το 1994

 

 

Πουθενά, σε κανένα μέρος του κόσμου, πράγματα αντίθετα, όπως το φως και η σκιά, το άγριο και το ήμερο, το μεγάλο και το μικρό, δεν συνυπάρχουν τόσο αρμονικά και δεν μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την παρουσία τους, όπως εδώ πέρα, σε αυτό τον τόπο. Στους Δελφούς.

 

Συμπληρώνοντας το ένα το άλλο, συνθέτουν ένα μέρος με αισθητική μοναδικότητα. Κι ο άνθρωπος που ρίζωσε παλιά, σε αυτά τα χώματα, έγινε και εκείνος δέκτης αισθητικών μηνυμάτων, απ΄ την αρμονική γεωμορφία, κι έδωσε με απαράμιλλο τρόπο τον καλύτερο εαυτό του.

 

Στους Δελφούς. Ένα χώρο θεϊκό που σμίλεψε βαθιά, ο μυθικός Πλειστός ποταμός, κατηφορίζοντας με την πολύβουη κι ερμητική κατεβασιά του, αιώνιο τραγούδισμα στην Απολλώνια δημιουργία. Πλάι σε τρία σεισμικά ρήγματα, που γέννησαν πολιτισμούς και σημάδεψαν την ιστορία των αρχέγονων Ελλήνων.

 

Στο χώρο τούτο σμίγουν οι απαλές οριζόντιες γραμμές της πανάρχαιας λιοθάλασσας της Άμφισσας, με τις τραχιές κατακόρυφες των βράχων των Φαιδριάδων και της Κίρφης. Οι λιτοί χρωματισμοί και οι απαλές φόρμες, προσδίνουν έντονα αφαιρετικά στοιχεία στο τοπίο. Τονίζοντας την αυστηρή δωρικότητα, της έξοχης αυτής γης.

 

Κι αν τύχει να βρεθείς ψηλά στο αγνάντιο του Παρνασσού, όταν φεύγει η μέρα, και σωπαίνουν οι άνεμοι κι αρχίζει να κατασταλάζει το φως στον καθρέπτη του Κρισσαίου όρμου, τότε νιώθεις να χάνεις την αίσθηση που δίνουν οι υψομετρικές διαφορές κι έχεις την εντύπωση πως αν σε φυσήξουν θα πετάξεις.

Πάνω από τους Δελφούς, τον ελαιώνα, ως τη θάλασσα.

 

Θάλασσα, που σύμφωνα με την μυθολογία, διάλεξε κι ο Θεός Απόλλωνας για να έρθει στους Δελφούς και μαζί του να φέρει τους ανθρώπους που αιώνια, θα τον υπηρετούν.

Ο Όμηρος έχει την δική του ιστορία να διηγηθεί. Mια ιστορία που χάνεται στις ομίχλες της Μυθολογίας:

 

«Όταν ο Απόλλωνας έγινε κύριος του τόπου, αποφάσισε να φέρει μυημένους ανθρώπους για να γίνουν λειτουργοί του.

Κοιτάζοντας προς το μέρος της σκοτεινής θάλασσας, βλέπει ένα γοργοτάξιδο καράβι αρματωμένο από Κρητικούς, που πήγαιναν στην Πύλο. 

 

Ο Θεός ορμά στη θάλασσα όμοιος με δελφίνι, μπαίνει στο καράβι και ξαπλώνει πάνω του, τέρας μέγα και τρομερό. Ο Θεός-δελφίνι αναπηδούσε δώθε κείθε και τράνταζε τα ξύλα του καραβιού. Οι ναυτικοί γεμάτοι φόβο κάθονταν δίχως να βάζει ο νους τους ούτε να λύσουν τα σχοινιά, ούτε τα πανιά να κατεβάσουν, ταξιδεύοντας όπως ήταν στην αρχή, καθισμένοι πλάι στα κουπιά τους.

 

Κοντά στο ακρωτήρι Ταίναρο θέλουν να σταματήσουν και να ξεμπαρκάρουν, μα το καλοφτιαγμένο καράβι δεν υπακούει πλέον, στα κουπιά. Τους παρασύρει παραπλέοντας την Πελοπόννησο. Και τους φέρνει καταντίκρυ στην Κρίσσα. Εδώ το καράβι σέρνεται πάνω στ΄ αμμουδαρά κι αράζει. 

 

Ο Απόλλωνας βγαίνει στη στεριά όμοιος με άνδρα λυγερό και ρωμαλέο στα πρώτα του νιάτα. Με φαρδιούς ώμους που πέφτουν πάνω τους πλούσια κυματιστά μαλλιά. Ρωτάει τους ναύτες γιατί δεν ξεμπαρκάρουν κι ύστερα τους εξηγεί τα σχέδιά του:

  

-Ξένοι, τους λέει. Άλλοτε κατοικούσατε στην πολύδενδρη Κνωσσό, όμως κανένας από εσάς δεν θα ξαναγυρίσει πια στην αγαπημένη του πόλη, στο όμορφο σπίτι του, κοντά στη γυναίκα του. Θα μείνετε εδώ και θα φυλάγετε τον Ναό μου, που πολλοί θνητοί τον τιμούν.  Καυχιέμαι πως είμαι γιος του Δία, ο Απόλλωνας».

 

Στον χώρο των Δελφών λατρεύτηκε ο Απόλλωνας. Σε Ναό, που φτιάχτηκε έξι φορές, ολοένα και πιο μεγαλοπρεπής, ωραίος αλλά και μεγάλος. Ο πρώτος έγινε τα σκοτεινά χρόνια της άγνοιας, από κλαδιά ελάτων, του Παρνασσού. Ο δεύτερος, με τις προσταγές του βασιλέα Δελφού. Ο τρίτος, την εποχή του χαλκού, φτιάχτηκε με χαλκό. 

 

Ο τέταρτος, τον 7^ο αιώνα π.χ., από πέτρα. Κάηκε δε από πυρκαγιά και σώθηκε μόνο το άδυτο, που βρισκόταν υπόγεια του Ναού. Ο πέμπτος Ναός ήταν λαμπρός. Με δωρικές κιονοστοιχίες και μαρμάρινα αετώματα, που γκρέμισε φοβερός σεισμός. Ο έκτος τέλος, ασύγκριτος σε ομορφιά και τέχνη οικοδομήθηκε τον 3^ο αιώνα, με όλη του την κύρια όψη από μάρμαρο Πάρου.

 

Γύρω από το Ναό, ανεγέρθηκαν πολλά άλλα κτίρια προορισμένα να δέχονται αναθήματα που έστελναν διάφοροι θεοσεβούμενοι λαοί, σημαντικοί ηγεμόνες, πλούσιες  πόλεις, αθλητές νικητές σε αγώνες, μετανοημένοι εγκληματίες, ευπατρίδες ευεργέτες και ματαιόδοξοι θνητοί, που επιθυμούσαν την δόξα και την υστεροφημία.

 

Κοντά στον Ναό του Απόλλωνα υπάρχει το Αρχαίο θέατρο. Μικρό αλλά σε καλή κατάσταση Ένας πέτρινος ναός του δράματος. Μια σκηνή βουβή ανά τους αιώνες, από φωνές ηθοποιών και τραγούδια του χορού. Βουβή την ημέρα. Όχι όμως και  την νύχτα, που αν μείνεις και αφουγκραστείς, θα ακούσεις τον θόρυβο των κοθόρνων των ηθοποιών. 

 

Θα ακούσεις τα βαριά ρούχα τους να ξεδιπλώνονται στον αέρα. Τα κουδούνια, τα κύμβαλα, τους αυλούς, τις άρπες. Κι αν είσαι μυημένος στα χορικά, τις τελετές και τα μυστήρια, τότε ίσως ακούσεις τις φωνές των ηθοποιών από την Ορέστεια ή τις Εκκλησιάζουσες.

 

Πιο πάνω, υπάρχει το Στάδιο, ο χώρος που γίνονταν τα Πύθια κατά την αρχαιότητα. Σήμερα τουρίστες φωτογραφίζουν το πέταλο του. Περιπατητές του χώρου, ασθμαίνοντας από την ανηφόρα, προσπαθούν να απαθανατίσουν, το αιώνιο.

Κάτω από τις Φαιδριάδες, δίπλα στην Κασταλία πηγή ήταν το Μαντείο των Δελφών. Ένας χώρος Ιερός, άβατο του Ιερατίου, του Απόλλωνα. 

 

Δυστυχώς το Μαντείο σαν κτήριο, δεν σώζεται σήμερα. Εκεί ο Απόλλωνας δια μέσω την πάναγνης Πυθίας, φανέρωνε στους θνητούς την θέλησή του. Η Ιέρεια καθόταν νωχελικά πάνω σε τρίποδα και μασούσε δαφνόφυλλα. Πλενόταν στα κρυστάλλινα νερά της Κασταλίας πηγής και ερχόταν σε έκσταση από τις αναθυμιάσεις κριθαριού και δάφνης.

 

Για να δεχθεί κάποιον επισκέπτη και να του δώσει χρησμό ήταν αναγκαίο να προηγηθεί θυσία ζώου, από το οποίο οι ιερείς θα εξέταζαν τα εντόσθια. Και μόνο εάν ήταν ευνοϊκοί οι οιωνοί η Πυθία θα συναντούσε τον ξένο. Τις περισσότερες φορές βρισκόταν εκτός εαυτού, μεθυσμένη. Τότε μιλούσε ακατάληπτα δίνοντας στους ιερείς τον χρησμό. 

 

Εκείνοι ακολούθως έφτιαχναν την Θεϊκή ορμήνια, απάντηση στο ερώτημα και πάντοτε διφορούμενη. Μερικές απαντήσεις έγιναν και φιλοσοφικά συνθήματα. Όπως το: «ΓΝΩΘΙ Σ ΑΥΤΟΝ» και «ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ»

 

Κοντά σε αυτά τα ιερά υπάρχει ένα ακόμη Ο Ναός της Αθηνάς Προναίας, διάσημος για τον κυκλικό του θόλο. Τα απογεύματα, όταν οι σκιές θεριεύουν σαν πύθωνες μέσα στο τοπίο με τις ελιές, κατηφορίζουν ως εκεί οι σπουδαστές της Σχολής Καλών Τεχνών, που διατηρεί σταθμό στους Δελφούς και με κάρβουνο ζωγραφίζουν τις αρχαιότητες. 

 

Βουβά και με περιέργεια αποτυπώνουν το παιχνίδι του φωτός με την σκιά, στα χαρτόνια τους, όπως και οι δεκάδες ξένοι περιηγητές, στα χρόνια της αφάνειας. Οι Δελφοί άρχισαν να παρακμάζουν στα χρόνια του Χριστού. Το 363 μ.Χ. δόθηκε και ο τελευταίος χρησμός στον Ιουλιανό τον παραβάτη.

 

Πανέμορφα και ανεκτίμητα είναι τα εκθέματα του Μουσείου, που ξεγέννησε η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, από τις επιχώσεις των αναρίθμητων σεισμών.  Κορυφαίο όλων, ο αγέρωχος Ηνίοχος. Χάλκινο άγαλμα που ήταν πάνω σε άρμα με τέσσερα άλογα του 475π.χ. Δώρο του τυράννου της Γέλας, Πολύζαλου. Αξιοθαύμαστοι είναι οι Διόσκουροι, η Σφίγγα, οι Γρύπες, τα κοσμήματα και το αντίγραφο του Ομφαλού.

 

Κατά μυριάδες εξακολουθούν να καταφτάνουν και σήμερα οι επισκέπτες, από τον αρχαίο δρόμο των Θηβών, όπου ο Οιδίποδας σκότωσε τον πατέρα του.  Ή από την θαλάσσια οδό και το λιμάνι της Κρίσσας. Να ζητήσουν ενσταντικά χρησμό για την αβέβαιη ζωή τους, από το θησαυροφυλάκιο της αρχαίας παντογνωσίας και να αποθέσουν τον οβολό τους, με την σημερινή του μορφή, αφιέρωμα στους παντοτινούς Δελφούς. 

 

Εξουσιαστές των γύρω πόλεων κρατών, και του κόσμου όλου. Από την εποχή του βοσκού Κουρήτα, που πάνω από τα χάσματα της γης, εισέπνευσε τις αναθυμιάσεις και  εκστόμισε τον πρώτο χρησμό ακαταλαβίστικα, έως σήμερα που οι Δελφοί αδιάκοπα έδωσαν την γνώση τους και έλαβαν αμέτρητο χρυσάφι, καταλαβαίνουμε πως πράγματι ήταν Θεϊκή εντολή. 

 

Πράγματι ο Θεός Απόλλωνας έφερε εκεί τους πρώτους ανθρώπους του και πράγματι ο Θεός εξακολουθεί να φέρνει αδιάκοπα κι άλλους. Για να  υπηρετήσουν και να υπηρετηθούν από τον Απόλλωνα.

 

Θεόδωρος Γκούμας. 

                                                                                                                                             

ΝΑ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΟΠΑΔΟΥΣ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΝΑ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΟΠΑΔΟΥΣ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Πρώτη δημοσίευση:  8 Aπριλίου 2012

 

 

 «Τόν μικρό τόν γνωρίζει κανείς ἀπό τήν ἄνοδό του· τόν μεγάλο ἀπό τήν πτώση του» (Παν. Κανελλόπουλου) . Ναί, ὅταν ἔπεσε ὁ Χριστόδουλος, ἦταν σάν νά ἔπεσε ἡ Βασιλική Δρῦς τῆς πατρίδας. Ὁ λαός ἔχασε τόν ἄνθρωπο πού τοῦ προσέφερε ὅραμα, δύναμη, ἀντιστασιακή διάθεση.

 

 

Ο Χριστός επαναστάτης και αναρχικός…

 

Yπήρχε κάποιος κάποτε… που τέτοιες μέρες, γέμιζε τις εκκλησίες με κόσμο και ιδιαίτερα με νεολαία. Νέες και νέους που ήθελαν να τον ακούσουν να κηρύσσει τον Θείο Λόγο. Να μιλά μέσα στον Ναό τη γλώσσα τους, να τους ευλογεί και καμιά φορά… να τους λέει και ανέκδοτα.
Από αυτόν τον αρχιερέα, που τους κάλεσε… να πάνε στην εκκλησία, όπως είναι… άκουσαν και πρώτη φορά για τον Πρώτο Αναρχικό. Τον Ιησού Χριστό. Τον Θεό μας.
Στην αρχή δεν πίστευαν στα αυτιά τους. Αργότερα όμως διαβάζοντας… κατάλαβαν. Ναι όντως είχε δίκιο εκείνος ο επίσκοπος… Ο Χριστός ήταν ο Μεγάλος Αναρχικός, γιατί απλά Αυτός ήταν και είναι η Αρχή του παντός.
Από τότε πολλά άλλαξαν. Οι εκκλησίες άδειασαν, αν και ο κόσμος περιήλθε σε δυστυχία…, οι αρχιερείς μετρούσαν τα λεφτά και κανένας δεν ξαναμίλησε τόσο αποκαλυπτικά και αληθινά για την ουσία της Πίστης μας. Για την ιδέα της Αγάπης, την αξία της Μετάνοιας, την αλήθεια της βιωματικής και ενσυνείδητης θρησκευτικότητας, μέσα από την ελεημοσύνη, την ακτημοσύνη, την υπακοή, την παρθενία, την αναρχία.
Έτσι ο λαός μακριά από όλα αυτά έγινε όπως οι ηγέτες του… παραδόπιστος και υλιστής. Σε βαθμό τέτοιο που να βάζει τα υλικά αγαθά πάνω και από τη ζωή του. Να αρνείται την ζωή του όταν χάνει τα υλικά αγαθά.
Μια Αναρχία επικράτησε και η αμφισβήτηση της καταστροφικής επίγειας εξουσίας…
Όχι όμως η Θεική Αναρχία αλλά η μηδενιστική, αδιέξοδη και κοσμική αναρχία. Η λεγόμενη αναρχία του ελευθεριακού σοσιαλισμού.
Έτσι σήμερα φρονώ πως είναι ανάγκη να ξαναθυμηθούμε τον Αληθινό Θεικό Λόγο, όπως αυτός εκφράστηκε, κατά καιρούς από λειτουργούς της Πίστης, διανοούμενους αλλά και απλούς στοχαστές. Της Αναρχίας Του Χριστού, της αληθινής και μόνης Αρχής.

«Ο Χριστός ήταν επαναστάτης και αναρχικός» Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου Παρασκευαΐδου (2006).

 

«ἂν κήρυξα κάποια βασιλεία, αὐτὴ εἶναι ἡ τῶν οὐρανῶν…»

 

Για να μην παρανοήσουμε όμως την αληθινή έννοια των λέξεων : επανάσταση και αναρχία, αξίζει να διαβάσουμε το σχετικό απόσπασμα από την απολογία του Χριστού απέναντι στον Πόντιο Πιλάτο.
ὁ μέγας Πιλᾶτος τὸ φτωχὸ Ἰησοῦ· «Εἶσαι ἐπαναστάτης ποὺ ἀνακήρυξες τὸν ἑαυτό σου βασιλέα;». τοῦ λέει ὁ Χριστός· «Ἐσὺ μόνος σου τὸ λὲς αὐτὸ ἢ σοῦ τὸ εἶπαν ἄλλοι;». τοῦ ὁμολογεῖ ὁ Πιλᾶτος· «Οἱ δικοί σου σὲ παρέδωσαν σ᾿ ἐμένα μ᾿ αὐτὴ τὴν κατηγορία· γιὰ νὰ προσυπογράψω τὴ θανατική σου καταδίκη· ἐγὼ ὅμως θέλω νὰ τ᾿ ἀκούσω ἀπὸ σένα». τοῦ λέει ὁ Χριστός· «Ὄχι, δὲν εἶμαι ἐπαναστάτης οὔτε ἐπίβουλος τοῦ καθεστῶτος σου οὔτε ἀντίπαλος, οὔτε μ᾿ ἐνδιαφέρει ν᾿ ἀντικαταστήσω τὸ βασιλέα ποὺ ἔχεις προϊστάμενο. ἂν κήρυξα κάποια βασιλεία, αὐτὴ εἶναι ἡ τῶν οὐρανῶν, καὶ δὲν ἔχει καμμία σχέσι μ᾿ αὐτὸν τὸν ὑλικὸ καὶ ὁρατὸ κόσμο· ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου. ἂν ἡ βασιλεία μου ἦταν ἐπίγεια, τὸ καταλαβαίνεις κι ὁ ἴδιος, οἱ ὀπαδοί μου δὲν θὰ κάθονταν μὲ σταυρωμένα χέρια, ἀλλὰ θ᾿ ἀγωνίζονταν νὰ μὴ μὲ συλλάβουν οἱ Ἰουδαῖοι. κάτι τέτοιο ὅμως δὲν ἔγινε οὔτε θὰ γίνῃ, διότι ἡ βασιλεία μου δὲν ἔχει καμμία σχέσι μ᾿ αὐτὴ τὴ γῆ καὶ μ᾿ αὐτὴ τὴ ζωή. δὲν εἶμαι ἐπαναστάτης».
Έτσι γίνεται αντιληπτό τοις πάση πως λέγοντας τον Χριστό αναρχικό και επαναστάτη, χαρακτηρισμούς που σήμερα αποδίδουμε σε κοινωνικά αντιφρονούντες και αντι – κοσμικά αγωνιζόμενους, δεν εννοούμε τίποτα άλλο από την αλήθεια της μίας και μοναδικής αποδεκτής εξουσίας πάνω μας, αυτής του Θεού, γιατί Αυτός και μόνον Αυτός είναι η Αρχή και το Τέλος. Η διαρκής επανάσταση της ψυχής απέναντι στην ύλη. Θεωρήσεις που με ομολογία της Πίστης μας, έμπρακτα αλλά ακόμη και μαρτυρικά, οφείλουμε να κάνουμε πράξη.

 

«Η εξουσία είναι μεταπτωτικό φαινόμενο και ένα αναγκαίο κακό…»

 

Κατ΄αρχήν, όμως…πως όμως τοποθετείται απέναντι στην κοσμική εξουσία η θρησκεία μας ; Την αποδέχεται ; Την υπομένει ; Kαι από πού ξεκινά η Αναρχία, που ακουμπά το δόγμα της Πίστης μας ;
Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος σε δημοσιοποιημένη του ομιλία, παρουσίασε την άποψη της Εκκλησίας για την αναρχία. Τόνισε ότι «ο άνθρωπος δεν δημιουργήθηκε για να είναι άρχοντας ή αρχόμενος, αλλά μετά την πτώση του και την είσοδο των παθών χρειάσθηκε κάποια εξουσία για εξισορρόπηση τής ζωής.
Τελικά η εξουσία είναι μεταπτωτικό φαινόμενο και ένα αναγκαίο κακό όπως οι αρρώστιες και ο θάνατος.
Ο Χριστιανισμός εξανθρώπισε και εκχριστιάνισε τις εξουσίες, τις υπερβαίνει με την ζωή πού διδάσκει και επαγγέλεται την πλήρη εσχατολογική τους κατάργηση».
Δηλαδή, χαρακτήρισε ο Μητροπολίτης, εκ φύσεως την κάθε εξουσία ατελή, τον Χριστιανισμό ουσιαστικό αντικαταστάτη της, σε μια τέλεια κοινωνία, όμως, εκεί που οι άνθρωποι δεν την έχουν ανάγκη, γιατί με τη Θέωση έχουν εξυψωθεί και αποδυθεί τα ανθρώπινα πάθη.
Κάτι που αναγνωρίζει, από άλλη – βέβαια – οπτική, ο αείμνηστος Βασίλης Ραφαηλίδης, στο βιβλίο του: «Η μεγάλη περιπέτεια του μαρξισμού».
«Σημειώστε πως η ορθοδοξία είναι αναρχική εκ κατασκευής. Στην καθαρή της μορφή δεν αποδέχεται κανενός είδους εξουσία, ούτε καν του μητροπολίτη, ούτε καν του πατριάρχη.
Αν δεν αποδεχόταν και την απ’ ευθείας στη συνείδηση του πιστού δρώσα θεϊκή εξουσία, θα ήταν ένας τέλειος αναρχισμός»…
Για να φτάσει πολύ κοντά, αν και άθεος ο αείμνηστος Ραφαιλίδης, στην ουσία της πίστης…
Την παραδοχή της μίας και μοναδικής Αρχής.
Αυτής της Αναρχίας. Της Χριστιανικής Αναρχίας.

 

Η Χριστιανική Αναρχία. Πιο πάνω από την γνωστή μας… Αναρχία!

 

Στην Πίστη μας, αναρχοχριστιανισμός ή χριστιανικός αναρχισμός λέγονται οι διάφορες παραδόσεις που συνδυάζουν τον αναρχισμό με το χριστιανισμό.
Στο χώρο του αναρχοχριστιανισμού εμφανίζονται πολλές και διάφορες τάσεις. Γενικά, οι αναρχοχριστιανοί ή Χριστιανοί αναρχικοί πιστεύουν ότι η ελευθερία είναι δικαιολογημένη πνευματικά, μέσω της διδασκαλίας του Ιησού.
Έτσι η χριστιανική αναρχία επιβάλλεται και υπερέχει από την αναρχία του ελευθεριακού σοσιαλισμού για τους λόγους που μας εξιστορεί γλαφυρά ο Χρήστος Γιανναράς στην επιφυλλίδα της Καθημερινής της Κυριακής που δημοσιεύθηκε στις 5-10-2008.
«Στην εκκλησιαστική παράδοση των Ελλήνων οι μοναχοί ήταν πρωτοπορία στο άθλημα της ελευθερίας, ριζοσπάστες στην άρνηση συμβάσεων και προσχημάτων, προσωπείων θωράκισης του εγώ.
Φορούσαν το μαύρο ράσο, όπως οι χίπις τα κουρέλια στη δεκαετία του ’60, ανένταχτοι στις ταξικές διακρίσεις και στις υποκριτικές διαβαθμίσεις της κοινωνικής ιεραρχίας. Ρούχο του πένθους το ράσο δήλωνε την επιλογή συνειδητής αναμέτρησης με το αίνιγμα του θανάτου, την άρνηση ψευτοπαρηγόριας συμβιβασμού με οποιαδήποτε κτήση, εξουσιαστική απαίτηση, καύχηση για αρετές.
Ο μοναχισμός στην εκκλησιαστική παράδοση των Ελλήνων σάρκωνε τη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει παρά μία και μόνη πραγματική ελευθερία: Να ελευθερωθεί ο άνθρωπος από το εγώ του, από τις αναγκαιότητες (απρόσωπες ενστικτώδεις ορμές) της ατομικής του φύσης, την ύπουλη υποσυνείδητη ιδιοτέλεια. Και αυτή η απελευθέρωση να μην είναι αυτοσκοπός (εκζήτηση εγωτικής τελειότητας), αλλά μόνο προϋπόθεση για να αγαπήσει ο άνθρωπος άμετρα και απεριόριστα, να ερωτευθεί τον Εραστή Νυμφίο Θεό και κάθε πλάσμα του λογικό και άλογο.
Αυτοί οι πρωτοπόροι της ελευθερίας και του έρωτα έχτιζαν μοναστήρια ασύγκριτου κάλλους, πλούτου και αρχοντιάς.
Γιατί τον άνθρωπο τον κάνει άρχοντα και καλλιτέχνη μόνο η ελευθερία από το εγώ, μόνο η ερωτική αυθυπέρβαση»
Ριζικές αλλαγές στη φύση του ανθρώπου, από τις οποίες εξαρτάται η επιτυχία του αναρχισμού, όπως αναγνωρίζει και ο Νόαμ Τσόμσκυ, στο έργο του: «Περί αναρχισμού».
«Όχι μόνο εξαρτάται αλλά ο βασικός στόχος του ελευθεριακού σοσιαλισμού είναι να συμβάλλει σ’ αυτό. Θα συντελέσει στην πνευματική μεταμόρφωση – εκείνη τη μεγάλη αλλαγή όπου ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και συνειδητοποιεί το μέγεθος των ικανοτήτων του για δράση, λήψη αποφάσεων, δημιουργία, παραγωγή, έρευνα – τη μεταμόρφωση που τόνισαν όλοι οι κοινωνικοί στοχαστές, από τους αριστερούς μαρξιστές και τη Λούξεμπουργκ, μέχρι τους αναρχοσυνδικαλιστές.
Επομένως από τη μια μεριά απαιτεί αυτή την πνευματική μεταμόρφωση. Από την άλλη έχει σαν σκοπό τη δημιουργία θεσμών που θα συμβάλλουν στην αλλαγή της φύσης της δουλειάς, της δημιουργικής δράσης και μέσα από την αλληλοεπίδραση αυτών των θεσμών θα ακμάσουν νέες όψεις της ανθρώπινης φύσης. Και μετά η οικοδόμηση ακόμη πιο ελευθεριακών θεσμών με τη συμβολή αυτών των απελευθερωμένων πια ατόμων».
Τώρα αν αποδεχθούμε πως ο ελευθεριακός σοσιαλισμός ή δεν εφαρμόστηκε ως κοινωνικά ανεφάρμοστος ή πως όπου και όπως εφαρμόστηκε απέτυχε να αλλάξει τη ζωή του ανθρώπου δεν είναι δύσκολο να καταλήξουμε και στο γιατί.
Μακριά από τη θρησκεία μας και πέρα από την εξουσία του Θεού υπάρχει μόνον ο άνθρωπος και η εξουσία – εκμετάλλευση από αυτόν. Αληθινά ελεύθερος, γνήσια αναρχικός είσαι μόνον όταν παραδοθείς στην εξουσία του Θεού.

 Θεόδωρος Γκούμας.